W jakim celu wydawane jest zaświadczenie A1?
Zaświadczenie A1 to dokument poświadczający o tym, jakiemu ustawodawstwu zabezpieczenia społecznego podlega osoba je składająca. Dysponując powyższym dokumentem, podlegasz przepisom państwa, które je wydało, co umożliwia świadczenie czasowych usług na terenie innego państwa bez konieczności odprowadzania w nim składek. Jeśli przemieszczasz się w celach zawodowych na terytorium Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii – zaświadczenie to może być dla Ciebie szczególnie istotne.
Czy masz możliwość ubiegania się o zaświadczenie A1? Jakie warunki musisz spełnić?
Istnieje kilka sytuacji, w których masz prawo ubiegać się o wydanie powyższego dokumentu:
- delegujesz pracownika do innego państwa członkowskiego UE, EOG lub Szwajcarii:
- musi on wykonywać pracę w imieniu przedsiębiorstwa delegującego,
- okres delegowania może wynosić maksymalnie 24 miesiące,
- przedsiębiorstwo delegujące prowadzi znaczną część działalności w Polsce (wartość obrotu w państwie delegującym wynosi około 25% całkowitego obrotu),
- przed rozpoczęciem zatrudnienia pracownik musi podlegać ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym znajduje się siedziba pracodawcy,
- pracownik nie może zostać delegowany w celu zastąpienia innej osoby;
- wykonujesz pracę najemną bądź prowadzisz działalność na własny rachunek w kilku państwach członkowskich UE, EOG lub Szwajcarii:
- musisz wykazać, iż prace są wykonywane równocześnie lub naprzemiennie w dwóch lub więcej państwach członkowskich, bardzo ważna jest w tym przypadku regularność oraz cykliczność
- musisz wykazać, iż prace są wykonywane równocześnie lub naprzemiennie w dwóch lub więcej państwach członkowskich, bardzo ważna jest w tym przypadku regularność oraz cykliczność
- praca wykonywana jest w znacznej części w państwie miejsca zamieszkania (obrót, czas pracy oraz liczba świadczonych usług muszą wynieść co najmniej 25%);
- czasowo przenosisz wykonywanie swojej działalności na własny rachunek na terytorium UE, EOG lub Szwajcarii:
- jesteś zobligowany do prowadzenia znacznej części działalności w Polsce,
- przez nie dłużej niż 24 miesiące wykonujesz podobną działalność w innym państwie członkowskim,
- zachowujesz w Polsce infrastrukturę umożliwiającą dalsze prowadzenie działalności, gdy zakończysz pracę za granicą,
- prowadzisz działalność w Polsce przez co najmniej dwa miesiące. Należy spełnić ten warunek przed każdym kolejnym rozpoczęciem wykonywania działalności za granicą
Czy zaświadczenie A1 jest wymagane niezależnie od okresu pracy za granicą?
Nie ma znaczenia, jak długi jest czas wykonywania pracy za granicą – nawet w przypadku krótkiej podróży służbowej powinieneś zadbać o posiadanie zaświadczenia A1. Warto zaznaczyć, iż karta EKUZ gwarantująca prawo do uzyskania świadczeń medycznych za granicą może być wydana jedynie na podstawie tego właśnie dokumentu, co jest zabezpieczeniem w razie wypadku bądź choroby podczas przebywania poza granicami Polski.
Kara za brak zaświadczenia A1?
Zgodnie z prawem – jeśli pracodawca nie wystąpi o wydanie zaświadczenia, a pracownik wyjechał do pracy za granicę, pracodawca musi zgłosić pracownika do systemu ubezpieczeń obowiązującego w powyższym państwie. Jeśli pracodawca zaniecha swoich obowiązków w tym zakresie – musi liczyć się z:
- nałożeniem obowiązku zapłaty składek należnych w tym kraju za okres wykonywania pracy na jego terytorium;
- nałożeniem kary finansowej bądź pozbawienia wolności.
Czy istnieje możliwość zmiany danych w zaświadczeniu A1?
Jeśli otrzymałeś zaświadczenie A1, lecz zaszły jakieś zmiany związane ze świadczeniem pracy za granicą, np.:
- praca nie doszła do skutku;
- praca zakończyła się wcześniej niż zaplanowano;
- nastąpiła zmiana miejsca pracy za granicą bądź dane identyfikacyjne pracodawcy;
- zmieniła się podstawa prawna wykonywania pracy za granicą, należy wówczas złożyć wniosek US-35.
W przypadku gdy praca nie doszła do skutku – powinieneś złożyć wniosek o anulowanie zaświadczenia A1. Jeśli jednak nastąpiła konieczność zmiany państwa – do 6 miesięcy od wydania dokumentu masz możliwość złożenia wniosku o zmianę miejsca świadczenia pracy. Po upływie 6 miesięcy należy skrócić wcześniej wydane zaświadczenie A1, a następnie złożyć nowy wniosek.