Często występuje sytuacja, w której pracownik rezygnuje z umowy o pracę i decyduje się na założenie własnej działalności gospodarczej i świadczenie usług o zbliżonym zakresie do tych, które wykonywał w ramach umowy o pracę (nie dotyczy umów zlecenie oraz umów o dzieło). Takie działanie wpływa na decyzję o wyborze formy opodatkowania.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
W tym przypadku nie jest możliwe rozliczanie się w formie ryczałtu w przypadku działalności gospodarczej, w ramach której podatnik będzie:
- sprzedawał towary,
- świadczył takie same usługi,
- świadczył zbliżone usługi do tych, które wykonywał na rzecz byłego, lub obecnego pracodawcy na podstawie umowy o pracę w obecnym lub poprzednim roku podatkowym.
Wyjątkiem jest współpraca z byłym pracodawcą, która polega na świadczeniu usług z innego zakresu niż te świadczone w ramach umowy o pracę.
Podatek liniowy
- Podatnik wykonujący usługi na rzecz byłego, bądź obecnego pracodawcy nie może zastosować opodatkowania swoich dochodów według 19% stawki, jeżeli świadczył usługi zbliżone do tych, które wykonywał na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy. Jest to możliwe dopiero w roku następującym po roku, w którym przedsiębiorca świadczył te usługi. Wyłączenie to obejmuje umowę o pracę oraz spółdzielczy stosunek pracy. Współpraca z byłym lub obecnym pracodawcą obejmująca świadczenie usług innych niż te, które wykonywał w ramach stosunku pracy, nie odbiera możliwości rozliczania dochodów podatnika w formie podatku liniowego (19% stawka).
- Jeżeli podatnik świadczący usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy z zakresu innego niż te, które wykonywał w ramach stosunku pracy oraz rozliczający dochód na podstawie 19% stawki podatku dochodowego, chociaż raz wystawi fakturę na usługi, których zakres będzie zbliżony do tych wykonywanych w ramach stosunku pracy, traci prawo do rozliczania się według podatku liniowego. Podatnik zmuszony jest w takiej sytuacji do przejścia na zasady ogólne oraz zobowiązany jest do wykonania korekt zaliczek na podatek dochodowy od początku roku podatkowego.
Przykład 1.
W 2023 roku przedsiębiorca zakończył umowę o pracę i w tym samym roku otworzył działalność gospodarczą z zamiarem świadczenia tych samych usług na rzecz byłego pracodawcy. Jedyną formą opodatkowania jaką będzie mógł wybrać, będą zasady ogólne. Od następnego roku, czyli 2024 będzie on mógł zmienić formę opodatkowania na podatek liniowy, natomiast żeby móc wybrać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych przedsiębiorca będzie musiał poczekać do 2025 roku.
Co w przypadku gdy podatnik prowadzący działalność gospodarczą przechodzi na umowę B2B z byłym lub obecnym pracodawcą?
Przykład 2.
Podatnik w okresie styczeń-sierpień 2023r. zatrudniony był na podstawie umowy o pracę i jednocześnie osiągał przychody z działalności gospodarczej, które opodatkowane były ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Od września 2023r. Przedsiębiorca zrezygnował z umowy o pracę oraz przeszedł na kontrakt B2B z byłym pracodawcą w ramach, którego wykonywał czynności w zbliżonym zakresie. W tym przypadku nie będzie konieczności wykonania korekt zaliczek na podatek dochodowy od początku roku, ponieważ podatnik zobowiązany będzie do rozliczania się według zasad ogólnych dopiero od okresu, w którym rozpoczął osiągać przychody w ramach kontraktu B2B. Oznacza to, że za okres styczeń-sierpień 2023r. podatnik będzie musiał złożyć zeznanie PIT-28, natomiast za okres wrzesień-grudzień 2023r. złoży zeznanie PIT-36, w którym uwzględnione zostaną przychody osiągnięte w ramach umowy o pracę.
Przykład 3.
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą w okresie styczeń-sierpień 2023r. osiągał przychody z tego tytułu oraz równocześnie pracował na podstawie umowy o pracę. Przedsiębiorca rozliczał dochód z działalności podatkiem liniowym (19%). Od września 2023r. przedsiębiorca zrezygnował z umowy o pracę oraz przeszedł na kontrakt B2B z byłym pracodawcą w ramach, którego wykonywał czynności w zbliżonym zakresie. W tym przypadku podatnik zostanie zmuszony do wykonania korekt zaliczek na podatek dochodowy od początku roku, ponieważ stracił możliwość rozliczania się za pomocą podatku liniowego w danym roku podatkowym. Podatnik cały dochód osiągnięty w 2023r. (dochody z działalności gospodarczej, umowa o pracę, kontrakt B2B) będzie musiał opodatkować na zasadach ogólnych.